Dù có nhiều vật liệu mới xuất hiện trên thị trường, giúp quá trình xây dựng trở nên thuận tiện, nhanh chóng và giảm thiểu chi phí, thì chúng vẫn không thể hoàn toàn thay thế các vật liệu xây dựng truyền thống như cát, đá, xi măng.

Điều này là do những vật liệu truyền thống này đóng góp vào độ bền và khả năng chống chịu với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đảm bảo tuổi thọ lâu dài cho các công trình. Vậy làm sao để lựa chọn được vật liệu xây dựng chất lượng cao? Hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn phương pháp chọn cát cho công trình xây dựng một cách đơn giản và hiệu quả.

1.Cát cho công trình xây dựng là cát gì?

Cát cho công trình xây dựng là loại vật liệu tự nhiên, bao gồm hạt nhỏ với kích thước đa dạng từ đá và khoáng vật. Kích thước của các hạt cát trong xây dựng thường nằm trong khoảng từ 0.0625mm đến 2mm theo thang Wentworth được áp dụng ở Hoa Kỳ hoặc từ 0.05mm đến 1mm theo thang Kachinskii sử dụng ở Nga và Việt Nam.

Tại Việt Nam, có bốn loại cát cho công trình xây dựng phổ biến là cát vàng, cát san lấp, cát xây tô và cát bê tông. Trong ngành xây dựng, cát đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các công trình như nhà cửa, cầu, đường,…

2.Cát có những ứng dụng nào?

Thông thường, khi nói đến cát, người ta thường nghĩ ngay đến việc sử dụng trong xây dựng các công trình. Tuy nhiên, cát còn có nhiều ứng dụng khác trong các lĩnh vực đa dạng:

• Trong công nghiệp, cát được sử dụng làm vật liệu mài mòn để phun cát tẩy rỉ sét hoặc làm sạch bề mặt với áp lực cao, cũng như trong các hệ thống lọc nước.
• Trong thiết kế cảnh quan, cát dùng để tạo dáng cho đồi núi nhân tạo, xây dựng sân golf, hoặc cải tạo các bãi biển.
• Cát cũng được sử dụng như một biện pháp phòng ngừa lũ lụt và làm vật liệu chống đạn.
• Trong lĩnh vực nghệ thuật, cát là nguyên liệu chính để xây các lâu đài cát trong các cuộc thi và dùng trong các cuộc thi vẽ tranh cát.
• Cát còn được dùng trong sản xuất phim hoạt hình và biểu diễn nghệ thuật hoạt hình cát.
• Trong giao thông, cát được rải trên đường để tăng độ ma sát, giúp cải thiện khả năng bám đường cho các phương tiện giao thông.

3.Về các loại cát cho công trình xây dựng hiện nay

Trước khi lựa chọn cát cho công trình xây dựng, bạn cần hiểu rõ về các loại cát hiện có, mỗi loại sẽ phù hợp với một công đoạn xây dựng cụ thể.

3.1 Cát san lấp

• Cát san lấp là dạng cát đen với kích thước hạt nhỏ và không đều, chứa nhiều tạp chất. Điều này làm cho nó thích hợp để làm vật liệu lấp nền móng, giúp củng cố nền móng của các công trình, tăng cường độ vững chắc và khả năng chịu tác động từ môi trường tự nhiên. Do khối lượng sử dụng lớn và chứa nhiều tạp chất, giá của cát san lấp thường rẻ hơn so với các loại cát khác.
• Trong quá trình san lấp hoặc xây dựng, không nên sử dụng cát biển do hàm lượng muối cao có thể gây ăn mòn cốt thép trong bê tông.

• Khi chọn cát san lấp, cần đảm bảo các yếu tố sau:
• Không cần quá khắt khe về các thông số kỹ thuật của cát, nhưng điều quan trọng là phải chú ý đến độ sạch của cát. Cần tránh bất kỳ tạp chất nào trong cát vì chúng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng và kết cấu của bê tông cũng như tổng thể công trình.
• Cát được dùng làm lớp đệm cho lớp bùn yếu ở trạng thái bão hòa nước phải có chiều dày của lớp đất yếu không quá 3m.

3.2 Cát vàng

Cát vàng, một loại cát có màu vàng sáng với kích thước hạt khoảng 2mm, không chứa tạp chất và tuân thủ các tiêu chuẩn về thành phần hóa học, thường được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại công trình xây dựng, đặc biệt là trong việc đổ bê tông.

Khi chọn cát cho các công trình xây dựng, cát vàng không phải là lựa chọn thích hợp để trát tường do nó làm cho bề mặt tường không được mịn và mất đi vẻ thẩm mỹ. Ngược lại, cát vàng rất phù hợp để xây tường do tính năng nhanh khô cứng của nó, mặc dù chi phí sử dụng loại cát này có thể khá cao.

Khi chọn cát vàng, cần đảm bảo các tiêu chí cơ lý sau đây:

• Mô đun kích thước phải nằm trong khoảng từ 2.0mm đến 3.3mm.
• Cát phải không có tạp chất, đạt chuẩn về độ sạch.
• Lượng muối gốc sunphat và sunphit trong cát không được vượt quá 1% tổng khối lượng.
• Sỏi có kích thước từ 5mm đến 10mm chỉ được phép chiếm tối đa 5% tổng khối lượng cát.
• Mica trong cát không được chiếm quá 1% tổng khối lượng.

3.3 Cát xây tô

Cát xây tô được biết đến là loại cát mịn, sạch, có màu nâu sẫm, tương tự màu đen và không chứa tạp chất, thường được sử dụng trong các hoạt động xây trát và ốp lát ở các công trình dân dụng. Đây là loại cát có vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến độ bền và vẻ đẹp của công trình, vì vậy việc lựa chọn cát chất lượng tốt và tuân thủ tỉ lệ pha trộn theo yêu cầu kỹ thuật là rất cần thiết.

Cát xây tô phải đáp ứng các tiêu chuẩn cơ lý sau đây:

• Mô đun kích thước tối thiểu là 0.7mm.
• Không chứa các hạt sỏi có đường kính từ 5mm đến 10mm.
• Không có tạp chất, sét hay bán sét dạng cục.
• Hàm lượng muối gốc sunphat và sunphit trong cát không được vượt quá 1% tổng trọng lượng.
• Hàm lượng chất bùn và các chất hữu cơ không được vượt quá 5% trọng lượng cát.

3.4 Cát đen

Cát đen được biết đến với màu tối, kích thước hạt nhỏ, mịn màng và không chứa tạp chất, thường có giá thấp hơn so với cát vàng. Người ta thường phân loại cát đen thành hai dạng: loại hạt to dùng cho công việc xây trát và loại có lẫn phù sa và thực vật nhỏ.

3.5 Cát bê tông

Cát bê tông là dạng cát có màu vàng và hạt to, đóng vai trò quan trọng trong việc phối trộn để tạo ra bê tông. Nó giúp bê tông đạt độ cứng nhanh chóng. Tuy nhiên, giá của cát bê tông thường cao hơn so với các loại cát khác.

– Hạt có kích thước từ 2.0mm đến 3.3mm.

– Tỷ lệ muối gốc sunphat và sunphit trong tổng khối lượng cát không quá 1%.

– Sỏi có kích thước từ 5mm đến 10mm không chiếm quá 5% tổng khối lượng.

– Lượng mica không vượt quá 1% của tổng khối lượng.

4.Cách lựa chọn cát trong xây dựng

Chọn lựa cát cho các hạng mục công trình xây dựng là một quá trình tưởng như đơn giản nhưng lại phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt sau:

• Mô đun kích thước của hạt cát vàng cần nằm trong khoảng từ 2.0 đến 3.3.
• Tỷ lệ sỏi trong cát vàng không được chiếm quá 5% tổng khối lượng.
• Tỷ lệ muối trong cát vàng không được chiếm quá 1% tổng khối lượng.
• Tỷ lệ chất mika trong cát vàng cũng không được quá 1% tổng khối lượng.
• Mô đun kích thước của hạt cát dùng để xây tô phải có độ lớn ít nhất là 0.7.
• Cát xây tô không được chứa sỏi, đất sét hoặc các tạp chất khác ở dạng cục.
• Tỷ lệ muối gốc sunphat và sunphit trong cát xây tô không được vượt quá 1% tổng khối lượng cát.
• Chất hữu cơ và bùn sét trong cát không được vượt quá 5% tổng khối lượng cát.

5.Kinh nghiệm chọn cát trong xây dựng

• Trước khi chọn cát, bạn cần xác định rõ mục đích sử dụng của nó trong các công đoạn thi công xây dựng.
• Cát có hạt to thường được sử dụng để làm bê tông vì kích thước hạt lớn giúp cho bê tông cứng và ổn định hơn, đồng thời lượng cát cần thiết sẽ ít hơn so với cát hạt nhỏ.
• Cát hạt vừa phù hợp cho việc xây tường và trát tường vì kích thước hạt không quá lớn, không ảnh hưởng tới tính thẩm mỹ của tường và độ bền của tường cũng được cải thiện.
• Cát hạt mịn thường được dùng để san lấp nền móng, vì nó tạo ra bề mặt phẳng và nâng cao tính thẩm mỹ cho công trình.
• Khi chọn nhà cung cấp cát, ưu tiên các đơn vị gần khu vực thi công để giảm thiểu mất mát trong vận chuyển và giảm chi phí.
• Hãy chọn những nhà cung cấp vật liệu xây dựng có uy tín, kinh nghiệm lâu năm và đa dạng về sản phẩm để nhận được sự tư vấn tốt nhất và chọn được loại vật liệu phù hợp nhất cho dự án của bạn.

Cát trong xây dựng có vai trò cực kỳ quan trọng đến việc xác định chất lượng của một công trình. Mong rằng những thông tin FULL HOMES cung cấp về cách chọn cát trong xây dựng sẽ hỗ trợ bạn đọc tìm ra loại cát chất lượng cao và phù hợp cho các phần công trình xây dựng cụ thể của mình.